Korzyści i zagrożenia wynikające z pracy dziecka
na komputerze (w Internecie)
opracowała: Agnieszka Dygas
Komputer, a w szczególności Internet jest cudownym wynalazkiem, skarbnicą wiedzy, narzędziem komunikacji, edukacji, rozrywki i zabawy. Umożliwia poznawanie ludzi z całego świata, w znacznym stopniu ułatwia pracę i naukę.
Komputer w szkole spełnia wiele ważnych funkcji:
· Uczy i bawi,
· Pomaga w korzystaniu z olbrzymich zasobów edukacyjnych,
· Umożliwia pełny rozwój poprzez kontakt ze źródłem informacji,
· Daje możliwość nawiązywania międzynarodowej współpracy szkół,
Dziecko poprzez gry komputerowe i programy edukacyjne nabywa szereg przydatnych zalet:
· usprawnia umiejętności postrzegania,
· rozwija umiejętność kojarzenia – logicznego myślenia,
· doskonali refleks,
· doskonali koordynację wzrokowo-ruchową,
· rozwija i doskonali zręczność manualną,
· rozwija wyobraźnię przestrzenną,
· rozwija umiejętności planowania strategicznego,
· poszerza wyobraźnię,
· uczy się podejmowania decyzji i zastanawia się nad ich konsekwencjami,
· zdobywa wartościowe informacje z różnych dziedzin życia.
Nauczyciele zdają sobie sprawę, że komputer (Internet) użytkowany prawidłowo jest doskonałym narzędziem pomagającym w Edukacji i rozwoju dziecka. Prawidłowy dobór programów edukacyjnych może ułatwić dziecku zdobywanie wiedzy i kształtowanie takich umiejętności jak logiczne myślenie, kojarzenie faktów, wytrwałość, cierpliwość, szybkie i celne podejmowanie decyzji. Odpowiednio dobrane programy pomagają rozwijać spostrzegawczość, zręczność, sprawność manualną, refleks oraz podzielność uwagi. Nieoceniona jest rola komputerów w rozwoju i usamodzielnianiu dzieci niepełnosprawnych z poważnymi porażeniami kończyn, zaburzeniami mowy i słuchu. Dobierając indywidualnie dla każdego chorego dziecka właściwe urządzenia peryferyjne, komputer może stać się dla nich narzędziem porozumiewania się i kształcenia, a w przyszłości wykonywania pożytecznego społecznie zawodu.
Istniej jednak druga strona użytkowania komputera (Internetu) – niebezpieczna i mroczna. To prawda, że Internet wkroczył w nasze życie na tyle, iż coraz trudnie bez niego funkcjonować. Jednak zarówno nauczyciele, jak w szczególności rodzice muszą zdawać sobie sprawę, że niewłaściwe i nieodpowiednie wykorzystanie komputera (Internetu) może nieść za sobą szereg zagrożeń.
Zagrożenia wynikające z zastosowania komputera można podzielić na 3 rodzaje:
1. Zagrożenia dla rozwoju fizycznego – dolegliwości nabyte w związku z ciągłym „przesiadywaniem” przy komputerze; nadwerężenie mięśni nadgarstka, bóle dolnych części kręgosłupa, naprężony kark, wady wzroku, ciągłe bóle głowy, skrzywienie kręgosłupa.
2. Zagrożenia dla rozwoju psychicznego – do komputera można się uzależnić tak samo, jak od alkoholu, a to powoduje wyraźne szkody u dziecka. Są nimi: postępująca izolacja (odizolowanie się od rówieśników, kłopoty z komunikowaniem się, zatracenie związków emocjonalnych z rówieśnikami), rozkojarzenie i zaburzenia pamięci, zaburzenia snu, stany depresyjne, kłopoty z myśleniem, rozstrój emocjonalny, zaburzenia osobowości.
3. Zagrożenia dla rozwoju intelektualnego – wynikają z ciągłego korzystania z brutalnych gier komputerowych, agresywnych filmów; u dziecka wywołują brak orientacji w świecie realnym (świetne funkcjonowanie w wirtualnej rzeczywistości), wypaczenie wizji świata i uodpornienie na zło. Powszechnie wiadomo, że zabawa w brutalne gry owocuje agresją w codziennym życiu.
Ponadto bogactwo wiedzy i informacji w Internecie pozbawia ucznia rozwijania swoich możliwości indywidualnych. Zamiast pisać samodzielnie wypracowania, referaty idzie na tzw. łatwiznę i wyszukuje gotowe opracowania, oszukując w ten sposób nauczycieli i samego siebie. Brak wprawy posługiwania się językiem literackim jest obecnie zauważalny na szeroką skalę. Ubożeje nasza kultura i sztuka.
Nasuwa się pytanie: Jak więc bezpiecznie korzystać z komputera i zasobów Internetu?
Oto kilka wskazówek:
ü nie należy pozostawiać dzieci samych z komputerem (bez nadzoru),
ü trzeba jasno określić reguły korzystania z komputera (czas, programy, typy gier),
ü zwracać uwagę na to co dziecko przynosi do domu i skąd to ma (oprogramowanie, gry),
ü nadzorować instalację nowego oprogramowania,
ü pokazać dziecku inne sposoby wykorzystania komputera i pracując wspólnie z nim zachęcać je do wykorzystywania innych niż gry programów,
ü kupować gry odpowiednie dla jego wieku,
ü wyposażyć nasze komputery w programy blokujące dostęp do niektórych stron internetowych,
ü ograniczać czas siedzenia przy komputerze, przestrzegać przerw na odpoczynek, proponować inne formy rozrywki,
ü postępować zgodnie z zasadą „co za dużo to nie zdrowo” lub zasadą „złotego środka”.
Ponadto należy pamiętać, aby stwarzać dziecku okazje do różnych przeżyć i rozwoju zainteresowań nie związanych z komputerem (Internetem). Warto pokazywać dziecku piękno pozakomputerowego świata (wycieczki krajoznawcze, uprawianie czynnego sportu).
Odpowiednia atmosfera rodzinna, dobry kontakt uczuciowy, rozmowy, wspólne rozrywki i zabawy z dzieckiem sprawią, że nie będzie ono uciekać w samotność wirtualnej rzeczywistości.